شیشه چیست ؟ و درمان آن چگونه است؟
قبل از اینکه بدانیم شیشه چیست ! بهتر است اشاره ای به نحوه کار مغز و سیستم اعصاب مرکزی و تاثبر مواد محرک بر آن داشته باشیم.
در سیستم اعصاب مرکزی، سلولها یا رشته های عصبی بصورت مستقیم به هم متصل نیستند! بلکه بین انتهای سلول قبلی با ابتدای سلول بعدی فضای بسیار کوچکی وجود دارد که به این فضا در اصطلاح پزشکی سیناپس می گویند.
سلول عصبی برای انتقال پیام باید از انتهای خود ماده ای به داخل این فضای کوچک ترشح کند. (به این ماده در اصطلاح پزشکی نوروترنسمیتر می گویند). این ماده بر روی گیرندهایی که در ابتدای سلول بعدی قرار دارند می نشیند و به این ترتیب پیام منتقل می شود. در سیستم عصبی نوروترنسمیترهای زیادی وجود دارند که ترشح هرکدام منجر به علایم خاصی می شود.
دوپامین و سروتونین دو نوروترنسمیتری عمده ای هستند که سوء مصرف شیشه یا مواد محرک باعث افزایش ترشح آنها در مغز می گردد و اختلال در نسبت ترشح آنها در ایجاد بیماری هایی مانند افسردگی یا دوقطبی نقش اساسی را ایفا می کند.
و اما داستان شیشه…..
شیشه ای که در حال حاضر در بازار قاچاق مواد محرک ایران وجود دارد، بیشتر بصورت کریستال های ریز ( مانند شکر) است که در تکه های کوچک یک لوله پلاستیکی ( نی نوشابه) جاسازی شده و سر و ته آن بسته می شود. این ماده به شکل های دیگری از جمله بلور های شفاف و تیز و…. نیز عرض می شود.
قاچاقچیان مواد با این شعار که: شیشه حاوی مورفین نیست پس اعتیاد آور نیست مصرف آنرا تبلیغ می کنند! و متاسفانه بسیاری از افراد ناآگاه خواسته یا ناخواسته در دام این ماده محرک گرفتار می شوند.
واقعیت اینست که شیشه یک ماده محرک بسیار اعتیاد آور است! بطوریکه در بسیاری از مقالات پزشکی قدرت اعتیاد زایی آنرا بیشتر از مواد محرکی مانند کوکائین می دانند.
بخاطر داشته باشیم که در حال حاضر درمان اعتیاد به شیشه و مواد محرک مشکل ترین درمان در زمینه درمان سوء مصرف مواد است.
نحوه مصرف:
این ماده به چهار صورت کشیدنی، استفاده از طریق بینی، خوردنی یا تزریق ممکن است مورد سوء مصرف قرار گیرد! برای کشیدن آن از پایپی شیشه ای که مخصوص اینکار است، لامپ، چراغ خودرو و …. استفاده می کنند.
شیشه از ترکبات آمفتامین یا مت آمفتامین در آزمایشگاههای غیر قانونی ساخته می شود! قرص اکستازی نیز از ترکیبات همین مواد است. شیشه در حقیقت هیدروکلراید مت آمفتامین است که علاوه بر شیشه به آن آیس یا کریستال هم گفته می شود. البته در استانهای شرقی کشور به کراک هم کریستال می گویند!
اثرات شیشه چیست :
سوء مصرف شیشه ترشح دوپامین، سروتونین و نور اپی نفرین را در سیناپسهای عصبی در مغز به شدت افزاش میدهد! افزایش آنها منجر به تحریک سلولهای مغز می شود.
شخصی که به سوء مصرف شیشه روی می آورد در ابتدا علایم بسیار خوبی را تجربه می کند.
در ابتدا سوء مصرف شیشه باعث می شود که تجربه های لذت بخش با شدت بیشتری احساس شوند. فرضا اگر شما از شنیدن یک موسیقی لذت می برید و محو آن می شوید شخصی که ماده محرک استفاده کرده است بر روی نت های آن موسیقی پا می گذارد و همراه با آن به پرواز در می آید!!
قدرت تمرکز و اعتماد به نفس در چنین فردی به شدت بالا می رود، خطر را از خود دور می داند. ( به قول معروف دل و جراتش زیاد می شو د)
حال تصور کنید چنین فردی در حال رانندگی چه وضعیتی خواهد داشت! بخاطر جرات زیاد فاصله ایمن را در نظر نمیگیرد! با سرعت زیاد از یک وجب جا سبقت گرفته، جاده را محیط خطرناکی برای خود و دیگران می کند! معمولا این افراد توسط پلیس دستگیر می شوند. اگر هم تصادف کنند تصادف های مرگباری خواهند داشت.
بسیار مهربان و صمیمی می شوند! خلاقیتشان زیاد می شود! شخصی که تا دیروز نمی توانست یک خط شعر حفظ کند شاعر می شود و شعر می گوید! بسیار دست و دلباز می شوند بطوریکه براحتی می توان از آنها پول یا چک گرفت! پس احتمال سوء استفاده مالی از این افراد وجود دارد!
در ابتدا حتی ممکن است وضعیت اقتصادی این افراد بهتر شود! این درست مانند آنست که بیمار وامی با بهره زیاد به خودش می دهد و احساس می کند ثروتمند شده است ولی وقتی این وام را پس می دهد بشدت فقیر و بی چیز می شود!
مصرف حتی مقدارکم شیشه منجر به بیخوابی میشود:شب تاصبح نمیخوابد دایم درحال عوض کردن کانال تلویزیون یا گوش کردن موسیقیست! بی قرار می شود و یک جا دوام نمی آورد! اشتها به شدت کاهش پیدا می کند! یکی از مواردی که اطرافیان به شخص مشکوک می شوند کاهش وزن شدید و کم خوابی است!
عوارض مصرف زیاد شیشه چیست ؛
تنفس و ضربان قلب افزایش یافته، طپش قلب پیدا می کنند. فشار خون و دمای بدنشان بالا می رود و احساس گرما می کنند پس زیاد آب می خورند! ضربان قلب نامنظم می شود. بشدت تحریک پذیر و پرخاشگر می شوند و ممکن است دست به هر خشونتی بزنند. اضطراب، گیجی، لرزش اندامها، تشنج و در نهایت ایست قلبی و مرگ هم از دیگر عوارض سوء مصرف شیشه است.
سوء مصرف طولانی مدت شیشه منجر به ایجاد بدبینی شدید، خشونت، کاهش شدید حافظه، توهم های شنوایی و بینایی، سایکوز ( جنون آنی ) و بسیاری اختلالات عصبی دیگر و در نهایت مرگ می شود! افراد مصرف کننده توهم های جالبی هم دارند. ممکن است رنگ ها را بشنوند و صداها را ببینند!
متاسفانه شیشه شخص را در وضعیتی قرار می دهد که تمایل به درمان ندارد! و شاید این مصیبت بارترین تاثیر شیشه بر مغز باشد که درمان و پیگیری این افراد را مشکل کرده است!
به علت ترشح زیاد نوروترنسمیتر ها، بعداز اندک زمانی انتهای اعصاب مغز تحلیل رفته و مغز نمی تواند روند طبیعی خود را داشته باشد و بیمار نه اینکه علایم خوبی تجربه نمی کند بلکه فقط بخاطر ترس از عوارض ترک شیشه که مربوط به کارکرد ضعیف مغز است اقدام به سوء مصرف آن می نماید!
بخاطر داشته باشیم که اعتیاد به هر نوع مواد در ابتدا با تجربه های بسیار لذت بخشی همراه است! بصورتیکه شخص اعتقاد میابد که میتواند بصورت کنترل شده مواد را مورد سوء مصرف قرار داده و از تجربه های لذت بخش آن برخوردار شود! غافل از اینکه ثابت شده است که مصرف حتی مقدار کم مواد مخدر یا محرک ساختمان مغز و کارکرد آنرا بطور هم زمان تغییر می دهد که صحبت در مورد آن از حوصله این بحث خارج است.
همچنان که گفته شد در حال حاضر درمان مواد محرک از جمله شیشه از مشکل ترین درمان های سوء مصرف مواد است که توسط یک تیم مجرب صورت می گیرد. برای درمان، بر اساس مدت، مقدار، نوع و روش مصرف ممکن است فرد نیاز به درمان دارویی یا بصورت بستری و یا بصورت سرپایی داشته باشد. بعد از آن اختلالات روانپزشکی بیمار باید توسط روانپزشک آشنا به درمان سوء مصرف مواد مورد بررسی و درمان قرار گیرد و بدنبال آن یا هم زمان آموزش خانواده، آموزش مهارت های بهبودی اولیه و پیشگیری از بازگشت و رفتار درمانی انجام شود.
دکتر سعید کفراشی
امتیازدهی به این مطلب
جمع امتیاز
با حرکت بر روی ستاره های زیر می توانید بین ۱ تا ۵ ستاره به این مطلب امتیاز دهید. از توجه شما پیشاپیش سپاسگزاریم.
like
سلام من نوشین ۲۵ ساله: از مطالبتو ممنونم خوب بود اما کمی ساده بود > منظوورم اینکه این مواد فاجعه بار ترهمن برادرم متولد ۷۰ و ۳ سال مصرف شیشه داره ازتون میخوام مطالب بیشتری بنویسید و مردم رو از عوارض خانمان سوز این مواد آگاه منید
خیلی ممنون بلاخره یک مطلب به درد بخور تو اینترنت پیدا شد.برادرم به شیشه اعتیاد داره چندبار ترکش دادیم ولی ….هزینه ها فوق العاده بالاست و ما توانایی مالی زیادی نداریم.واقعا چه باید کرد؟
من مصرف کننده هستم،ازوضع فعلیم بدجورناراضیم وسوسه مصرف شیشه هرلحظه با هر اتفاق کوچیکی توسرم بیداد میکنه انقدرشده که به خودمم بی اعتمادم همین الانم که دارم این متن رو مینویسم نمیدونم دارم درددل میکنم ویانظرمومیگم؛ام ادرکل خوب بودیکم تکونم داد.
به امید روزی که هیچ معتادی ایرانی نباشه.
خداشمارو� �ه میخواید شیشه عمراین دیودوسروبشکنیدر وحفظ کنه وهمون خدانسل اون (باعرض پوزش)حرومزادایی که شیشه رو وارد ایران کردروبه اندازه خفت وبدبختیی که مصرف کنندهاش دارن تحمل میکنن به سرش بیاره
سلام.خداقوت ممنون.کاش مدت زمانی که شخص رو دچار وابستگی میکنه توضیح میدادید.و اینکه اطرافیان با این شخص چطور رفتار کنن یاعلی