متادون چیست و نحوه نگداری و عوارض متادون چگونه است؟
متادون یک داروی مخدر ضد درد طولانی اثر است که در کنار مشاوره و سایر خدمات روانی، اجتماعی برای درمان اعتیاد به مواد افیونی استفاده میشود. متادون به عنوان یک داروی نگهدارنده برای مهار اعتیاد به مواد مخدر و همچنین در کنترل دردهای شدید از جمله دردهای سرطانی کاربرد دارد. در ادامه در رابطه با نگهداری و عوارض متادون بیشتر صحبت خواهیم کرد.
قرص با دوز ۵،۲۰و۴۰میلیگرم که هر ۱۰ قرص در یک بلیستر و هر ۱۰ بلیستر در یک جعبه قرار میگیرد.
شربت با دوز ۲۵میلیگرم در هر ۵میلی لیتر که در بطری شیشه ای ۲۵۰ میلی لیتری پر شده است.
درمان نگهدارنده با متادون چیست؟
درمان نگهدارنده با متادون عبارتست از : “جایگزینی قانونی مصرف مواد مخدر غیر مجاز و غیر قانونی، با متادون خوراکی که خالص و بهداشتی و دارای اثرات بطئی و ملایم بوده و در دوز مطلوب و بهینه توسط گروه درمانگران در محیط سالم درمانی به نیت درمان بیماران همزمان با ارایه سایر مداخلات درمانی و ثبت و پایش دقیق پیشرفت و بهبودی ارائه میگردد”. درمان نگهدارنده با متادون باعث میشود کارکردهای عصبی و هورمونی بدن شما که در اعتیاد به مواد مخدر کوتاه اثر مثل تریاک، هروئین یا کراک مختل شده است، به حالت طبیعی بازگردد.
درمان نگهدارنده با متادون در صورتیکه به نحو اصولی اجرا شود، میتواند:
- وسوسه مصرف مواد افیونی غیرقانونی را از بین ببرد و در نتیجه کمک میکند از مواد غیرقانونی جدا شوید.
- اثرات مصرف سایر مواد افیونی را مسدود نماید. بطوریکه اگر در حین درمان مواد افیونی غیر قانونی مصرف نمایید، حالت مسمومیت یا نئشگی برای شما ایجاد نخواهد شد! این خاصیت باعث میشود درمان نگهدارنده با متادون خطر اوردوز مواد را بصورت قابل ملاحظه ای کاهش دهد.
- وضعیت سلامت روانی و جسمی شما را بهبود بخشد.
- کیفیت زندگی شما را بطور کلی ارتقا میدهد.
آیا درمان نگهدارنده برای من مناسب است؟
درمان نگهدارنده با متادون برای آن دسته از افراد وابسته به مواد افیونی مناسب است که، بالای ۱۸ سال سن داشته باشند و به صورت آگاهانه رضایت خود را برای درمان اعلام کرده باشند، بنابراین در صورتی که شما در حال حاضر صرفاً به مواد دسته های دیگر نظیر مواد محرک همچون مت آمفتامین (شیشه) وابسته هستید، از این روش درمانی نفعی نخواهید برد.
تنظیم دوز متادون
به دلیل کاهش خطر بیش مصرف یا اُوردوز ناشی از مصرف متادون، دوز روز اول شما باید پایین یا در حد متوسط باشد. دوز شروع درمان نگهدارنده با متادون در بیماران جدید معمولاً ۲۰تا ۵۰ میلیگرم است. در روزهای بعد پزشک شما دوز متادون را تدریجاً افزایش میدهد تا شما را وارد مرحله نگهدارنده درمان نماید. دوز نگهدارنده دوزی است که از یک طرف با مصرف آن علایم خماری و وسوسه برای مصرف مواد نداشته و از طرف دیگر احساس خواب آلودگی و عوارض جانبی ناشی از دریافت دوز بیش از حد متادون را نیز نخواهید داشت. با دوز مناسب،شما احساس انرژی بیشتری دارید،فکرتان آزاد است و میتوانید بر روی بهبود وضعیت زندگی خود تمرکز کنید! متادون وقتی اثرات درمانی خود را ایجاد میکند که آنرا هر روز و در زمان مشخصی بصورت منظم مصرف کنید.
اثر دوز دارو بر روی وضعیت شناخت و تمرکز شما معمولاً سه تا چهار روز بعد از تغییر دوز مشخص میشود. بنابراین در صورت افزایش دوز دارو تا سه تا چهار روز-یعنی تا زمان مشخص شدن اثرات دارو بر وضعیت شناختی شما-از رانندگی یا کار با ماشین آلات اجتناب کنید. در صورتی که با وجود مصرف منظم دوز متادون روزانه احساس وسوسه برای مصرف مواد دارید، موضوع را باید با پزشک خود در میان بگذارید. در چنین مواردی تنظیم دوز یا جلسات مشاوره میتواند برای شما مفید واقع شود.
آزمایش مواد
آزمایش ادرار از نظر مصرف اخیر مواد به طور معمول همراه با درمان نگهدارنده انجام میشود.
هدف از اینکار اینست که ببنیم شما تا چه حددر دستیابی به پرهیز از مواد غیرقانونی موفقیت بوده اید.
برای آزمایش ادرارنمونه ها درخود مرکز و بصورت نظارت شده گرفته میشود تا اطمینان حاصل گردد نمونه خود شماست! آزمایش منفی از نظر مصرف مواد مبنای اعطای دوز منزل به شما خواهد بود! آزمایش مثبت نشان میدهد شما برای دستیابی به پرهیز به کمکهای بیشتری نیاز دارید.
نحوه نگهداری دوز منزل متادون
دوزی که شما به صورت روزانه مصرف میکنید و برای درمان شما لازم است، میتواند برای کسی که بدنش نسبت به مصرف متادون تحمل ندارد، مسمومیت زا یا حتی کشنده باشد.
دوز منزل شما برای هر روز باید در بسته بندی مجزا ارایه شده و بر روی بسته بندی آن برچسبی حاوی مشخصات دوز و علامت هشدار وجود داشته باشد.
درصورتیکه شکل دارویی شما شربت باشد،دوز داروی مربوط به هر روز باید در ظروف واحد در محافظ کودک ارایه شود.
این ظروف به نحوی طراحی شده است که باز کردن در آن برای کودکان به راحتی میسر نیست.
احتیاط ها:
- هیچ وقت داروی خود را در دسترس افراد دیگر خصوصاً کودکان قرار ندهید. استفاده تصادفی توسط کودک یک اورژانس پزشکی است و ممکن است منجر به مرگ شود.
- ظروف دوز منزل خود را در درون کشو یا قفسه ای نگه دارید که در آن قفل میشود.
- هیچ وقت دوز منزل را داخل ظروف متفرقه یا مخصوص نگهداری مواد غذایی نریزید یا آنرا در یخچال نگهداری نکنید.
- این دارو نباید بیش از مقدار تجویز شده و باید در هر روز تقریبا در یک زمان مشخص مصرف گردد.
- اگر چند هفته پس از مصرف دارو پاسخ مناسب حاصل نشد،بدون مشورت پزشک مقدار مصرف را افزایش ندهید.
-
از مصرف الکل و داروهای تضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی (مانند بنزودیازپین ها) با این دارو خودداری کنید.
- هنگام برخاستن ناگهانی از حالت خوابیده یا نشسته احتیاط کنید.
- در صورت بروز سرگیجه ، خواب آلودگی ، احساس کاذب سرخوشی و اختلال مهارتهای حرکتی ، از رانندگی ، استفاده از ماشن آلات یا انجام هرگونه فعالیت که نیاز به هوشیاری دارد اجتناب کنید.
- در صورتیکه باردار هستید قطع ناگهانی مصرف توصیه نمیشود زیرا خطر سقط جنین یا تولد نوزاد نارس را افزایش میدهد. در چنین شرایطی بهتر است مصرف متادون تحت نظر پزشک تا پایان دوره بارداری ادامه پیدا کند. پس از مصرف طولانی مدت باید با پزشک مشورت شود ، قطع تدریجی دارو ممکن است ضروری باشد.
- افراد مسن به عوارض جانبی دارو حساس تر هستند.
- قبل از مصرف دارو پزشک خود را از وجود هرگونه سابقه حساسیت، بیماری تنفسی، اختلالات مغزی، بیماری کبد و کلیه، اختلالات خلقی و بیماری قلبی آگاه کنید.
- قبل از هرگونه عمل جراحی، پزشک یا دندانپزشک خود را از داروی مصرفی مطلع کنید.
- این دارو از شیر مادر عبور میکند.در زمان شیر دهی حتما با پزشک مشورت کنید.
- تزریق دارو میتواند به شدت خطرناک باشد و ممکن است سبب مرگ شود. از تزریق دارو خودداری کنید.
عوارض جانبی درمان با متادون
درمان نگهدارنده با متادون ممکن است در برخی افراد عوارضی ایجاد کند.
عوارض جانبی متادون عبارتند از:
-
یبوست:
- یکی از عوارض متادون یبوست است.
- برای پیشگیری از یبوست هنگامی که روی درمان با متادون هستید، آب زیاد بنوشید و در رژیم غذایی خود میوه جات و غذاهای حاوی فیبر بیش از گذشته مصرف کنید. هنگام درمان نگهداره دریافت چربی رژیم غذایی خود را محدود کنید، زیرا هضم و دفع غذاهای پرچرب برای دستگاه گوارشی شما دشوار است و ممکن است خطر یبوست را افزایش دهد.
-
تعریق زیاد.
- در صورتی که هنگام درمان نگهدارنده از تعریق زیاد رنج میبرید، موضوع را با پزشک درمانگر خود در میان بگذارید. تنظیم دوز میتواند تا حدی در کاهش و قطع تعریق ناشی از درمان نگهدارنده مؤثر باشد.
-
تغییر میل جنسی.
- برخی افراد روی درمان نگهدارنده ممکن است از کاهش میل جنسی شکایت داشته باشند. ممکن است مصرف همزمان سایر مواد یا داروها عامل تغییر در میل یا کارکرد جنسی شما باشد. در صورتی که شما نیز از این مشکل رنج میبرید، موضوع را با پزشک درمانگر خود در میان بگذارید.
- احتمال تهوع،استفراغ و یبوست بخصوص پس از اولین بارمصرف وجود دارد.رژیم غذایی مناسب و ورزش میتواند کمک کننده باشد.
- در صورت مصرف زیاد، اختلالات تنفسی، خواب آلودگی و کما ممکن است ایجاد شود.
- اسپاسم صفرا یا مثانه ،خشکی دهان ، تعریق ،سردرد ،کاهش دمای بدن ، افت فشار خون وضعیتی، کاهش یا افزایش ضربان قلب، توهم، تغییر خلق و خو و وابستگی میتوانند از عوارض موقت این دارو باشند.
- در صورت طولانی شدن یا شدید بودن علائم پزشک خود را مطلع کنید.
- واکنش آلرژیک جدی به این دارو نادر است ولی در صورت بروز هرگونه علامت آلرژیک مانند خارش، بثورات جلدی،سرگیجه یا عوارض تنفسی به پزشک مراجعه کنید
- وقتی دوز نگهدارنده تثبیت شد،مصرف متادون اثری بر تواناییهای شناختی و تمرکز شما برای کار و شغلتان نخواهد داشت.
درمان نگهدارنده با متادون چه مدت طول میکشد؟
هرچقدر مدت درمان نگهدارنده با متادون شما طولانیتر باشد،احتمال آن که از درمان نگهدارنده بیشتر نفع ببرید، بالاتر است!
کسانیکه مدت اندکی بعد از شروع درمان از متادون جدا میشوند،خیلی زود ممکنست دوباره به مصرف مواد عود کنند! زمان مناسب برای خاتمه درمان نگهدارنده با متادون برای اشخاص مختلف متفاوت است.
در واقع دستیابی به پرهیز از مصرف مواد برای خاتمه دادن درمان کافی نیست! بلکه شما زمانی باید درمان خودرا خاتمه دهید که از نظر جسمی،روانی،خانوادگی،شغلی واجتماعی وضعیت پایدار و باثباتی پیدا کرده باشید.
در صورت که تصمیم به قطع درمان نگهدارنده با متادون دارید، موضوع را با پزشک درمانگر خود در میان بگذارید.
پزشک درمانگر شما میتواند دوز داروی شما را تدریجاً کاهش داده و قطع نماید.
در این مرحله هر چند دوز متادون تدریجاً کاهش داده میشود،اما ممکنست تا حدی علایم محرومیت را تجربه کنید.
پس از قطع درمان دارویی تماس خود را بامرکز حفظ نموده و جلسات رواندرمانی فردی یا گروهی را ادامه دهید.
در صورتی که پس از خاتمه درمان احساس کردید که نمیتوانید پرهیز خود را ادامه دهید یا لغزش داشتید! برای شروع مجدد برنامه درمانی سریعاً به مرکز درمانی مراجعه کنید. بازگشت مجدد به مرکز درمانی نشان دهنده شکست شما نیست، بلکه نشاندهنده این است که شما به سلامت خود اهمیت میدهید!
منابع مقاله ” چند نکته درباره نحوه نگهداری و عوارض متادون “:
امتیاز دهی به مطلب "چند نکته درباره نحوه نگهداری و عوارض متادون"
جمع امتیاز
با حرکت روی ستاره های زیر از ۱ تا ۵ ستاره به این مطلب امتیاز دهید. پیشاپیش از توجه شما سپاسگزاریم.
۵ نظر
تعقيب: متادون 8 نکته اساسی درباره متادون و سابوکسان | کلینیک تخصصی ترک اعتیاد آینده
تعقيب: عوارض جانبی متادون | 3 باور غلط درباره عوارض جانبی متادون کلینیک تخصصی ترک اعتیاد آینده
تعقيب: عوارض جانبی متادون | 3 باور غلط درباره عوارض جانبی متادون کلینیک تخصصی ترک اعتیاد آینده
تعقيب: متادون 8 نکته اساسی درباره متادون و سابوکسان | کلینیک تخصصی ترک اعتیاد آینده
تعقيب: متادون 7 نکته اساسی درباره متادون و سابوکسان | کلینیک تخصصی ترک اعتیاد آینده